Zgodnie z ustawą z dnia 9 czerwca 2011 roku o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej instytucjonalna piecza zastępcza jest sprawowana w formie:
- placówki opiekuńczo-wychowawczej typu: socjalizacyjnego, interwencyjnego, specjalistyczno-terapeutycznego, rodzinnego
- regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej
- interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego
Placówka opiekuńczo-wychowawcza, regionalna placówka opiekuńczo-teraputyczna oraz interwencyjny ośrodek preadopcyjny:
1) zapewniają dziecku całodobową opiekę i wychowanie oraz zaspokajają jego niezbędne potrzeby, w szczególności emocjonalne, rozwojowe, zdrowotne, bytowe, społeczne i religijne;
2) realizują przygotowany we współpracy z asystentem rodziny plan pomocy dziecku;
3) umożliwiają kontakt dziecka z rodzicami i innymi osobami bliskimi, chyba że sąd postanowi inaczej;
4) podejmują działania w celu powrotu dziecka do rodziny;
5) zapewniają dziecku dostęp do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości rozwojowych;
6) obejmują dziecko działaniami terapeutycznymi;
7) zapewniają korzystanie z przysługujących świadczeń zdrowotnych.
W placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego są umieszczane dzieci powyżej 10 roku życia, wymagające szczególnej opieki lub mające trudności w przystosowaniu się do życia w rodzinie.
Umieszczenie dziecka poniżej 10 roku życia w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu socjalizacyjnego, interwencyjnego lub specjalistyczno-terapeutycznego jest możliwe w przypadku, gdy w danej placówce opiekuńczo-wychowawczej umieszczona jest matka lub ojciec tego dziecka oraz w innych wyjątkowych przypadkach, szczególnie gdy przemawia za tym stan zdrowia dziecka lub dotyczy to rodzeństwa.
Placówka opiekuńczo-wychowawcza, regionalna placówka opiekuńczo-teraputyczna oraz interwencyjny ośrodek preadopcyjny zapewnia możliwość przyjmowania dzieci przez całą dobę.
PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE
PLACÓWKA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA TYPU SOCJALIZACYJNEGO
Placówka opiekuńczo-wychowawcza typu socjalizacyjnego zapewnia dziecku opiekę całodobową i wychowanie oraz zaspokaja jego niezbędne potrzeby, zajęcia wychowawcze, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące brak wychowania w rodzinie i przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym - odpowiednią rehabilitację i zajęcia specjalistyczne, kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych i szkolnych. Placówka podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny naturalnej, znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnych formach opieki zastępczej, pracuje z rodziną dziecka, organizuje dla swoich wychowanków odpowiednie formy opieki w środowisku, grupy usamodzielniające oraz kontakt z rodzinami zaprzyjaźnionymi.
Placówka może prowadzić hostel.
PLACÓWKA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA TYPU RODZINNEGO
Zadaniem placówki typu rodzinnego jest wychowanie dzieci w różnym wieku, w tym dorastających i usamodzielniających się, umożliwianie wspólnego wychowania i opieki licznemu rodzeństwu oraz współpraca z koordynatorem rodzinnej pieczy zastępczej i asystentem rodziny.
PLACÓWKA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA TYPU INTERWENCYJNEGO
Zapewnia doraźną opiekę nad dzieckiem w czasie trwania sytuacji kryzysowej, w szczególności placówka jest obowiązana przyjąć dziecko w przypadkach natychmiastowego zapewnienia dziecku opieki. Do placówki typu interwencyjnego dziecko przyjmuje się na podstawie orzeczenia sądu, w przypadku gdy dziecko zostało doprowadzone przez Policję lub Straż Graniczną, na wniosek rodziców, dziecka, osoby trzeciej lub w trybie art. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Do placówki są przyjmowane dzieci niezależnie od miejsca zamieszkania, jednak pobyt dziecka w tej placówce nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres pobytu dziecka w placówce może zostać przedłużony do zakończenia trwającego postępowania sądowego o: powrót dziecka do rodziny, przysposobienie lub umieszczenie w pieczy zastępczej. Dziecko poniżej. 10 roku życia, przyjęte do placówki typu interwencyjnego, zostaje niezwłocznie przeniesione do jednej z rodzinnych form pieczy zastępczej.
PLACÓWKA OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZA TYPU SPECJALISTYCZNO-TERAPEUTYCZNEGO
Placówka typu specjalistyczno-terapeutycznego sprawuje opiekę nad dzieckiem o indywidualnych potrzebach, w szczególności legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, wymagającym stosowania specjalnych metod wychowawczych i specjalistycznej terapii, wymagającym wyrównywania opóźnień rozwojowych i edukacyjnych. Placówka zapewnia zajęcia wychowawcze, socjoterapeutyczne, korekcyjne, kompensacyjne, logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące braki w wychowaniu w rodzinie i przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom niepełnosprawnym także odpowiednią rehabilitację i zajęcia rewalidacyjne.
Do skierowania do placówki opiekuńczo-wychowawczej wymagane są następujące dokumenty:
1) odpis aktu urodzenia dziecka, a w przypadku sierot lub półsierot również odpis aktu zgonu zmarłego rodzica;
2) orzeczenie sądu o umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej albo wniosek rodziców o umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej;
3) dostępną dokumentację o stanie zdrowia dziecka;
4) dokumenty szkolne, w szczególności świadectwo szkolne, karty szczepień;
5) kwestionariusz aktualnego rodzinnego wywiadu środowiskowego wraz ze szczegółowym opisem sytuacji dziecka oraz dokumentację dotychczasowych działań podjętych wobec dziecka i rodziny.
REGIONALNE PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-TERAPEUTYCZNE
W regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej są umieszczane dzieci wymagające szczególnej opieki, które ze względu na stan zdrowia wymagający stosowania specjalistycznej opieki i rehabilitacji nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej lub placówce opiekuńczo-wychowawczej.
INTERWENCYJNY OŚRODEK PREADOPCYJNY
W interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym umieszcza się dzieci, które wymagają specjalistycznej opieki i w okresie oczekiwania na przysposobienie nie mogą zostać umieszczone w rodzinnej pieczy zastępczej. Pobyt dziecka w interwencyjnym ośrodku preadopcyjnym nie może trwać dłużej niż do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia.
Na terenie Powiatu Bieruńsko-Lędzińskiego nie funkcjonuje instytucjonalna piecza zastępcza. W celu skierowania dzieci do placówki opiekuńczo-wychowawczej, regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej oraz interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego współpracujemy z innymi powiatami.